ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ/ΑΝΑΒΑΠΤΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΑΝΑΚΡΟΥΣΜΑ

ΠΡΟΑΝΑΚΡΟΥΣΜΑ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΥΡΟ ΚΑΙ ΤΖΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ ΕΛΥΤΗΣ Ανάμεσα Σύρο και Τζια μικρή φυτρώνει νεραντζιά όμορφή μου κοπελιά που 'χει τις ρίζες στο βυθό και τα κλαδιά στον ουρανό, το κορίτσι π' αγαπώ. Άιντε, νύφη της θαλάσσης τι βανίλιες θα χαλάσεις με τον ήλιο φορεσιά σου και με τα πουλιά προικιά σου. Όταν καθίζει ένα πουλί στην κεφαλή της και λαλεί ωχ φορτούνα μου κι αυτή.Χάνω τιμόνι και κουπιά, με πλημμυράνε τα νερά, έλα Χριστέ και Παναγιά. Κι αν γενεί ποτέ το θάμα κι αγαπήσεις, κάνω τάμα να σου φέρω μια μπρατσέρα και τον Πολικό Αστέρα. Ολλο και πιο πολύ με πλακώνει ενα βάρος,κάθε φορά πού ακούω την καθημερινή ηχητική τροφή των Νεοελλήνων.Εαν δεν ήμουν κάθετα αντίθετος στην κλοπή των πνευματικών δικαιωμάτων θα ανέβαζα το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ σαν ελάχιστο ευχαριστώ στούς δύο μεγάλους της χώρας μας. Επειδή αυτό είναι παράνομο πρέπει να αρκεσθώ στην περιγραφή μουσικής..........με λόγια και εικόνες.Πράγμα πολύ δύσκολο καί άχαρο.Με ιδιαίτερη συγκίνηση ψάχνοντας πληροφορίες για το ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΥΡΟ ΚΑΙ ΤΖΙΑ,έμαθα οτι η αρχική μελωδία είχε γραφτεί στον Πύργο της Ηλείας.Αυτό με συγκίνησε ιδιαίτερα μιά και ήταν πολλές οι αφηγήσεις τού πατέρα μου για τα έργα και τίς ημέρες τού Κου Θεοδωράκη στόν Πύργο.Αφιέρωμα σε κείνον πού δεν ειναι στην ζωη πια, αυτά τά λίγα λόγια και εικόνες. Στα χρόνια του «Πύργου», 1938 και 1939, ο Θεοδωράκης αρχίζει να μελοποιεί ποιήματα απ' το «αναγνωστικό» του σχολείου του και τα βιβλία του πατέρα του. Έτσι, ντύνει με μουσική την «Πρωινή προσευχή», (με τη γλυκιά αυγούλα χαρούμενα ξυπνώ...), γράφει τη «Βροχούλα» και τη «Λευτεριά» και ανακαλύπτει προς μελοποίηση τον Παλαμά, τον Δροσίνη και τον Βαλαωρίτη. Έτσι, γράφει τα τραγούδια «Δεν είναι μονάχα τ' αηδόνια» και το «Πιο πολύ κι από τα μάτια», σε ποίηση του Παλαμά, τα υπέροχα «Εσπερινός» και «Τι θέλω» σε ποίηση του Δροσίνη και, τέλος, δυο τραγούδια σε ποίηση του Βαλαωρίτη: την «Αγράμπελη» και το «Φύσα βοριά μου». Πάνω σ' αυτή τη μελωδία, ο συνθέτης, το 1960, ζήτησε απ' τον Οδυσσέα Ελύτη να γράψει νέους στίχους. Η προσαρμογή της ποίησης του Ελύτη έγινε το 1961, κι έτσι γεννήθηκε το «Ανάμεσα Σύρο και Τζια».